Materiale studimore

Materiale studimore

Materialet studimore përfshijnë studime, analiza kërkimore mbi çështje të ndryshme, të cilat prekin aspekte teorike dhe praktike me rëndësi për zhvillimet ekonomike, për jetën aktuale financiare të vendit dhe pritjeve për zhvillim.

Ato përgatiten nga punonjësit e Bankës së Shqipërisë, pikëpamjet e të cilëve nuk janë domosdoshmërisht ato të Bankës së Shqipërisë.

Materialet studimore

Metoda alternative të matjes së produktit potencial në Shqipëri
Autor: Vasilika Kota
Qëllimi i këtij materiali është matja e produktit potencial dhe e hendekut të prodhimit në Shqipëri gjatë periudhës 1996-2006. Produkti potencial matet duke përdorur metodën e regresionit linear, të filtrit Hodrick Prescott dhe të funksionit të prodhimit. Rezultatet e të tri metodave janë krahasuar duke përdorur analizën e serive kohore, për matjen e cikleve të ekonomisë dhe intensitetin e tyre. Këto teste tregojnë se metoda e funksionit të prodhimit vlerëson më pak cikle ekonomike me variancë më të ulët. Meqenëse kjo metodë parashikon edhe anën e ofertës të një ekonomie, ajo shfaqet edhe si metoda më e rëndësishme për matjen e hendekut të prodhimit dhe të produktit potencial në Shqipëri.

A është i qëndrueshëm deficiti i llogarisë korente? Rasti i Shqipërisë
Autor: Altin Tanku, Evis Ruçaj, Argita Frashëri
Gjatë 15 viteve të fundit, llogaria korente e Shqipërisë ka kaluar në deficite të cilat në shumicën e rasteve kanë shkuar përtej 5 për qind të PBB-së, një nivel qëndrueshmërie i pranuar gjerësisht. Ky studim trajton aftësitë e qëndrueshmërisë së deficitit të llogarisë korente, duke u bazuar mbi metodën LRBC të zhvilluar nga Trehan dhe Walsh (1991) dhe të zgjeruar nga Taylor (2002). Ne kemi marrë në shqyrtim vrojtime tremujore të llogarisë korente për periudhën 1994–2006 dhe testimin e rrënjës së njësisë, për të shqyrtuar qëndrueshmërinë e llogarisë korente. Vëmendje të veçantë i kemi kushtuar rolit të remitancave dhe synojmë të vlerësojmë nëse ato luajnë ndonjë rol të konsiderueshëm në qëndrueshmërinë e llogarisë korente. Rezultatet tona tregojnë se pavarësisht zgjerimit të deficitit kohët e fundit, duket se llogaria korente në periudhën afatgjatë është e qëndrueshme. Megjithatë, kjo qëndrueshmëri mund të jetë e cënueshme, ndaj meriton vëmendjen e autoriteteve shqiptare.

Roli i Bankave në Transmetimin e Politikës Monetare në Shqipëri
Autor: Ilir Vika
Ky studim kontribuon me gjetjen e evidencave empirike mbi kanalin e kredisë bankare të politikës monetare në Shqipëri duke përdorur të dhënat individuale të 12 bankave kryesore. Në veçanti, synohet të studiohet nëse ecuria e kredisë bankare ndaj sektorit privat mund të shpjegohet nga ndryshimet në treguesin e politikës monetare, i matur me normën e interesit të marrëveshjeve të riblerjes njëjavore. Gjetjet empirike sugjerojnë se për periudhën 2004-2006 sjellja e kredisë bankare është ndikuar në mënyrë modeste nga vendimet e politikës monetare. Koeficientët e treguesit të politikës monetare janë statistikisht të rëndësishëm dhe me shenjën e pritshme negative, që mbështet lidhjen teorike midis normës së interesit dhe vëllimit të kredisë. Megjithatë, evidencat empirike për të mbështetur ekzistencën e një kanali të kredisë bankare në Shqipëri janë mikse. Në kundërshtim me teorinë dhe pritjet intuitive në vend, rezultatet e nxjerra tregojnë se bankat e vogla janë më pak të ndjeshme ndaj qëndrimit të politikës monetare se sa ato më të mëdha. Ndërkohë, bankat me likuiditet më të madh duket se janë më të mbrojtura ndaj ndryshimeve të politikës monetare, në linjë me teorinë mbi kanalin e kredisë bankare.

Matja e Efektit Balassa-Samuelson: Rasti i Shqipërisë
Autor: Evelina Çeliku, Rajna Hoxholli
Ky material synon të verifikojë praninë e efektit Balassa – Samuelson si dhe ta masë atë në rastin e ekonomisë shqiptare, gjatë periudhës 1998-2006. Eksplorimi i efektit Balassa-Samuelson, përbën një aspekt të rëndësishëm për politikën monetare të ndjekur nga bankat qendrore, sepse ai i vë theksin lidhjes midis produktivitetit relativ të sektorit të tregtueshëm të një ekonomie të vogël të hapur në terma të sektorit të patregtueshëm të saj, me çmimet relative të këtyre dy sektorëve. Teorikisht, prania e një lidhjeje pozitive do të mbështeste faktin që inflacioni ndikohet nga rritja e produktivitetit relativ. Në këtë material, me ndihmën e modeleve ekonometrike, është vlerësuar efekti i brendshëm dhe i jashtëm Balassa-Samuelson mbi inflacionin.

Roli i kursit të këmbimit në shënjestrimin e inflacionit, Si veprohet?
Autor: Altin Tanku, Ilir Vika, Marian Gjermeni
Ky material studimi analizon lidhjen ndërmjet kursit të këmbimit dhe inflacionit në Shqipëri. Qëllimi i parë është të shqyrtohet ndikimi i ndryshimeve të kursit të këmbimit në çmimet e konsumatorit vendas dhe së dyti, të hidhet dritë mbi rëndësinë e lëvizjeve të monedhës në drejtimin e politikës monetare. Gjetjet mund të jenë me vlerë për politikëbërësit e bankës qendrore para adoptimit të plotë të regjimit të inflacionit të shënjestruar.

Matje të reja të inflacionit bazë: Përdorimi i tyre në parashikim dhe analizë
Autor: Evelina Çeliku, Rajna Hoxholli
Praktika e matjes së inflacionit bazë, ofron një spektër të gjerë metodash. Por a ekziston një metodë perfekte dhe universale për matjen e tij? Deri më sot nuk është konkluduar në një të tillë.

Matja e funksioneve të Import-Eksportit në Shqipëri
Autor: Ilir Vika
Ky material diskutimi përdor një model të korrektimit të gabimit, me qëllim matjen e elasticitetit të flukseve të importit/eksportit të mallrave drejt/nga Shqipëria kundrejt kërkesës së brendshme (së huaj) reale, zhvillimeve në çmimet relative në vend dhe në botë, si dhe luhatjeve në monedhën vendase. Ky model, ka për qëllim të identifikojë nëse flukset tregtare reagojnë në mënyrë të ndryshme ndaj variablave të mësipërm në periudhën afatgjatë dhe atë afatmesme.

Përçimi i kursit të këmbimit në Shqipëri: Evidencë nga vektorët autoregresivë
Autor: Klodiana Istrefi, Valentina Semi
Në këtë material vlerësohet masa dhe shpejtësia e përçimit të lëvizjeve të kursit të këmbimit në çmimet e konsumit në Shqipëri, me anë të modeleve me vektorë autoregresivë, VAR . Rezultatet tregojnë se, në përgjithësi, për periudhën 1996-2006, përçimi i kursit të këmbimit në çmimet e konsumit në Shqipëri paraqitet i shpejtë dhe pothuajse i plotë. Ndërkohë, analiza e përçimit në periudha të veçanta nxjerr në pah paplotësinë dhe rënien e tij, pas viteve 2000.

Indeksi i çmimeve/vlerave njësi të huaja të importeve shqiptare
Autor: Risan Shllaku
Të dhënat dhe statistikat ekonomike janë elemente themelore për kryerjen e analizave të suksesshme ekonomike dhe për formulimin e politikave ekonomike, si nga sektori publik ashtu dhe nga ai privat. Në fakt, të dhënat dhe statistikat ekonomike i përmbushin të gjitha kërkesat për t’u konsideruar një e mirë publike. Fatkeqësisht, cilësia e tyre në rastin e Shqipërisë nuk konsiderohet mjaft e kënaqshme për momentin. Duke pasur parasysh rëndësinë e të dhënave dhe të statistikave ekonomike, Banka e Shqipërisë ka ndërmarrë hapa konkretë në drejtim të përmirësimit të ndërtimit, besueshmërisë, disponueshmërisë dhe shpërndarjes së këtyre të dhënave.
1 - 9 nga 9
Faqe 1 nga 1