Materiale studimore

Periudha e paskrizës në ekonominë shqiptare është karakterizuar nga inflacion i ulët dhe rritje e ngadaltë ekonomike. Në përgjigje të inflacionit negativ dhe hendekut të prodhimit, Banka e Shqipërisë ka ulur në mënyrë të vazhdueshme normën e saj bazë për të mbështetur aktivitetin ekonomik dhe për të kthyer inflacionin në objektiv. Kështu, rritja e kredisë dhe e kërkesës agregate është në vonesë. Mekanizmi i transmetimit duket se ka humbur një pjesë të efikasitetit të tij. Ky punim hulumton hipotezën se marrëdhënia ndërmjet normës së interesit, parasë dhe inflacionit ka ndryshuar në periudhën e paskrizës (rasti i Shqipërisë).

Ky material ka në fokus vlerësimin e tipareve të kthimit të raportit të borxhit ndaj PBB-së drejt mesatares historike në afatin e gjatë për periudhën 2000–2011.

Ky studim ka si qëllim kryesor të analizojë flukset e kapitalit të huaj bazuar në konceptin e episodeve të 'ndalimit të papritur'. Së pari, autori ndërton një tregues të ndalimit të papritur (tregues binar) për të analizuar lëvizjet në flukset e kapitalit të huaj. (Materiali i plotë në anglisht)

Si një ekonomi e vogël e hapur, mendohet se Shqipëria është objekt i trysnive të huaja inflacioniste. Shkalla gjithmonë e më e lartë e hapjes dhe e shkëmbimeve tregtare mbështet këtë pretendim me inflacionin e importuar që ndikon inflacionin e përgjithshëm kombëtar.

Ky material vlerëson normën optimale të nivelit të rezervave valutore në Shqipëri bazuar në modelin e propozuar nga Gonçalves, (2007).

Kriza financiare globale e vitit 2008, theksoi rolin kyç që ka tregu i banesave për ekonominë. Në veçanti, mbas krizës, në studimet akademike i është kushtuar më shumë vëmendje vlerësimit sa më të plotë të faktorëve përcaktues të çmimeve të banesave.

Pas krizës financiare globale, kredia në vendet e Evropës Qendrore dhe Juglindore është ngadalësuar ndjeshëm, në disa raste edhe është kontraktuar, duke çuar në rënie të ndërmjetësimit financiar dhe ecuri të dobët ekonomike.

Ky material ka për qëllim të identifikojë nëse karakteristikat socio – demografike të tilla si: niveli i shkollimit, numri i anëtarëve të familjes, mosha, gjinia, statusi i punësimit dhe niveli i të ardhurave luajnë rol në mënyrën e realizimit të pagesave nga konsumatorët shqiptarë.

Rëndësia e pritjeve të inflacionit për politikën monetare kërkon analizën e natyrës së tyre: racionale apo adaptive? Kjo është thelbësore, veçanërisht në regjimin e inflacionit të shënjestruar zbatuar në vitet e fundit në Bankën e Shqipërisë (BSH). Kjo analizë është realizuar mbi seritë e pritjeve inflacioniste nga vrojtime të BSH-së për periudhën T2:2003-T1:2015. Seritë e pritjeve cilësore janë kuantifikuar duke përdorur përqasje të ndryshme probabilitare dhe të balancës, krahas atyre sasiore. Analizat statistikore tregojnë se pritjet e vrojtuara inflacioniste mbartin informacion të dobishëm, në lidhje me drejtimin e presioneve të ardhshme inflacioniste. Rezultatet e testimit të racionalitetit konfirmojnë natyrën mikse të pritjeve, ndërkohë që, deri në fillim të vitit 2009, ato rezultonin plotësisht adaptive. Ndonëse pritjet vijojnë të dominohen nga natyra adaptive, disa prej tyre kanë fituar veti racionale përgjatë viteve.

Makromodeli MEAM është përdorur kryesisht për të analizuar skenarë të ndryshëm të rrezikut në ekonominë shqiptare, por edhe për gjenerimin e projeksioneve të treguesve kryesorë makroekonomikë si inflacioni, komponentët e produktit të brendshëm bruto, tregu i punës etj. Aktualisht, MEAM-i është i vlerësuar me seri kohore deri në vitin 2006. Duke qenë se disa prej treguesve të rëndësishëm në model janë rishikuar gjatë kohëve të fundit, ky material ka për qëllim të hetojë nëse revizionimi i treguesve dhe ndryshimi i periudhës së vlerësimit, duke përfshirë edhe vitet e paskrizës globale, kanë ndikuar në qëndrueshmërinë e modelit.