BANKA E SHQIPËRISË

NJOFTIM PËR SHTYP
Fjala e Guvernatorit Sejko në konferencën për shtyp për vendimmarrjen e politikës monetare, 2 tetor 2019

Data e publikimit: 02.10.2019

 

Të nderuar përfaqësues të medias,

Në mbledhjen e sotme, të datës 2 tetor 2019, Këshilli Mbikëqyrës i Bankës së Shqipërisë mori në shqyrtim dhe miratoi Raportin e Ndërmjetëm të Politikës Monetare.

Këshilli Mbikëqyrës konstatoi se informacioni i ri ekonomik dhe financiar ka qenë përgjithësisht në linjë me pritjet. Inflacioni shënoi një rritje të lehtë në muajt korrik e gusht, norma e rritjes ekonomike vijoi të pasqyrojë efektin e goditjeve afatshkurtra, ndërsa kushtet financiare mbeten stimuluese.

25

Këshilli Mbikëqyrës vlerësoi se, pavarësisht goditjeve të ofertës, trendi i zhvillimit të ekonomisë shqiptare mbetet pozitiv. Kjo ecuri ilustrohet nga shfrytëzimi më i plotë i kapaciteteve prodhuese, nga rritja e punësimit dhe pagave, si dhe nga përshpejtimi i kreditimit.

Bazuar mbi sa më sipër, Këshilli Mbikëqyrës rikonfirmoi pritjet mbi ecurinë pozitive të ekonomisë në të ardhmen, por konstatoi se rreziqet e kahut të poshtëm janë shtuar.

Në këto rrethana, Këshilli vlerësoi se qëndrimi aktual i politikës monetare është i përshtatshëm.

***

Inflacioni shënoi një vlerë mesatare prej 1.5% në muajt korrik – gusht, kundrejt vlerës mesatare prej 1.4% të tremujorit të dytë. Luhatjet e inflacionit gjatë muajve të fundit kanë pasqyruar luhatjet e çmimit të ushqimeve, ndërkohë që inflacioni i artikujve të tjerë të shportës ka qenë përgjithësisht i stabilizuar ose me një tendencë të lehtë rritëse.

27

Në terma makroekonomikë, ecuria e inflacionit ka pasqyruar forcimin e presioneve të brendshme inflacioniste, ndërkohë që inflacioni i importuar ka ardhur në rënie. Ky i fundit është ndikuar nga tendenca rënëse e inflacionit dhe e çmimeve të lëndëve të para në tregjet botërore.

Sipas të dhënave të INSTAT-it, prodhimi i brendshëm bruto u rrit me 2.3% gjatë tremujorit të dytë. (Paralelisht me të, INSTAT-i ka rishikuar për lart normën e rritjes për tremujorin e parë, duke e rivlerësuar atë në 2.4%).

Nga këndvështrimi i prodhimit, rritja ekonomike në tremujorin e dytë është diktuar nga zgjerimi i aktivitetit në sektorët e shërbimeve dhe të bujqësisë, ndërkohë që sektori i industrisë dhe ai i ndërtimit kanë shfaqur rënie. Nga këndvështrimi i kërkesës agregate, rritja e aktivitetit ekonomik ka pasqyruar zgjerimin e konsumit, ndërkohë që investimet dhe bilanci i shkëmbimeve tregtare me jashtë kanë pasur efekt negativ.

Të dhënat paraprake të disponuara për tremujorin e tretë sugjerojnë një ecuri të ngjashme me tremujorin paraardhës.

Ngadalësimi i ritmit të rritjes në gjysmën e parë të vitit pasqyron kryesisht reduktimin e prodhimit të energjisë elektrike dhe pjesërisht efektin e përfundimit të projekteve të mëdha energjetike. Sa më sipër, Banka e Shqipërisë pret që këto goditje oferte të mbeten kalimtare. Efekti i tyre do të jetë i dukshëm në normën e rritjes së vitit 2019, por ai nuk ndikon vlerësimin tonë mbi gjendjen ciklike të ekonomisë dhe pritjet tona mbi trendet afatmesme të zhvillimit të vendit.

26

Në këtë kontekst, rritja e punësimit në tremujorin e dytë, paralelisht me rënien në 11.5% të normës së papunësisë dhe me rritjen me 4.5% të pagës mesatare, sugjerojnë se zgjerimi i kërkesës agregate është i mjaftueshëm për të siguruar shfrytëzim në rritje të kapaciteteve prodhuese.

Ky trend pozitiv zhvillimesh pasqyron dhe efektin e politikës tonë monetare stimuluese.

Në përgjigje të stimulit tonë monetar, tregjet financiare dhe kushtet monetare mbeten akomoduese për nxitjen e kërkesës agregate dhe për kthimin e inflacionit në objektiv.

Tregjet financiare vijojnë të karakterizohen nga norma të ulëta interesi, situatë e mirë likuiditeti, qëndrueshmëri në rritje e kursit të këmbimit, dhe një trend rritës kreditimi.

Në veçanti, kredia për sektorin privat ka vijuar të përshpejtojë ritmin e rritjes, duke shënuar një normë mesatare rritjeje prej 7.4% në dy muajt e parë të tremujorit të tretë.

Rritja e kredisë vijon të shfaqë një bazë të gjerë, duke pasqyruar si përshpejtimin e kreditimit në segmentin e bizneseve dhe individëve, ashtu dhe zgjerimin e kredisë në segmentin e lekut dhe të valutës.

Trendi pozitiv i kreditimit ka përfituar nga rritja e kërkesës dhe e ofertës për kredi. Përmirësimi i ofertës dëshmon rrezikun në rënie të kreditimit në vend, sikundër ilustrohet nga rënia në 11% e nivelit të kredive me probleme në muajin gusht, si dhe efektin pozitiv të ristrukturimit të sektorit bankar, nëpërmjet hyrjes së aktorëve të rinj në treg.

***

Në reflektim të informacionit të mësipërm, përditësimi i parashikimeve tona të rritjes ekonomike dhe të inflacionit nuk solli ndryshime të ndjeshme nga raundi paraardhës.

Në skenarin tonë bazë, Banka e Shqipërisë pret një rritje të vazhdueshme të ekonomisë gjatë horizontit afatmesëm. Tejkalimi i efektit të goditjeve të ofertës pritet të shoqërohet me një përshpejtim të ritmeve të rritjes gjatë dy viteve në vijim. Zgjerimi i aktivitetit ekonomik do të ushqehet nga kushtet e favorshme financiare dhe nga zgjerimi i mëtejshëm i kreditimit, si dhe do të mbështetet nga bilancet e shëndetshme financiare të sektorit privat dhe nga përmirësimi i besimit.

Bazuar në projeksionet tona, Banka e Shqipërisë pret kthimin e qëndrueshëm të inflacionit në objektiv në gjysmën e dytë të vitit 2021.

Duke gjykuar mbi këto parashikime, Këshilli Mbikëqyrës vlerësoi se qëndrimi aktual i politikës monetare mbetet i përshtatshëm. Në këto rrethana, ai vendosi:

  • Të mbajë të pandryshuar normën bazë të interesit në nivelin aktual prej 1.00%; dhe,
  • Të mbajë të pandryshuara normat e interesit të depozitës dhe të kredisë njëditore, përkatësisht në nivelet 0.1% dhe 1.9%.

Këshilli Mbikëqyrës vlerësoi se përmbushja e parashikimeve të skenarit bazë do të kërkojë ruajtjen e kahut stimulues të politikës monetare përgjatë gjithë horizontit afatmesëm. Ky skenar parashikon se normalizimi i politikës monetare do të jetë mjaft gradual dhe – në çdo rast – fillimi i tij nuk do të jetë më i hershëm se tremujori i dytë i vitit 2020.

Nga ana tjetër, Këshilli Mbikëqyrës vijon të konstatojë se rreziqet e kahut të poshtëm janë forcuar më tej. Këto rreziqe burojnë si nga ambienti i jashtëm, ku ekonomia e Eurozonës shfaqet në ngadalësim, ashtu dhe nga ai i brendshëm, ku tensioni politik vazhdon të induktojë pasiguri.

Nisur nga sa më sipër, Këshilli Mbikëqyrës thekson se materializimi i goditjeve të rrezikut mund të kërkojë një rishikim në kahun lehtësues të qëndrimit të politikës monetare.

Banka e Shqipërisë bën thirrje për vijimin dhe përshpejtimin e reformave strukturore, si instrumenti kryesor i rritjes së produktivitetit, zgjerimit të potencialit ekonomik, rritjes së rezistencës ndaj goditjeve, dhe konvergimit me standardet e Bashkimit Evropian.